Odnawialne źródła energii (tzw. OZE) zyskują w ostatnich latach coraz większe znaczenie w sektorze energetycznym. Wzrost zainteresowania energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych (m.in. wiatru, wody, promieniowania słonecznego, biogazów i biopaliw) jest spowodowany przede wszystkim procesem naturalnego wyczerpywania się zasobów paliw kopalnych – węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego. Towarzyszące ich zużywaniu zanieczyszczanie środowiska naturalnego, szczególnie w zakresie nadmiernej emisji dwutlenku węgla do atmosfery, stanowi kolejny argument na rzecz rozwoju energii ze źródeł odnawialnych i zwiększenia jej udziału w procesie wytwarzania energii elektrycznej.
Skala produkcji energii elektrycznej z OZE w Polsce
Zgodnie z najnowszymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2013 roku wytworzono w Polsce ogółem ponad 17 tys. GWh (gigawatogodzin) energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii, do których zaliczono biopaliwa stałe, wiatr, wodę, biogaz, odpady komunalne, biopłyny i energię słoneczną. W 2008 roku przedmiotowy wskaźnik wyniósł 6,6 tys. GWh. Oznacza to zatem, że w ciągu 5 lat nastąpił w Polsce przeszło dwuipółkrotny wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Dogłębna analiza danych statystycznych pozwala wysunąć wniosek, że zarysował się w tym względzie stały trend wzrostowy. Świadczy o tym chociażby to, że w porównaniu do roku 2004 produkcja omawianego rodzaju energii zwiększyła się aż o 455%. Szczegółowe wartości w omawianym okresie i skalę wzrostu prezentuje poniższy wykres.
Bieżący udział poszczególnych nośników energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej
W 2013 roku największy odsetek w obrębie poszczególnych nośników OZE w produkcji energii elektrycznej osiągnęły biopaliwa stałe, które stanowiły w całej grupie niemal połowę udziału. W dalszej kolejności znalazły się natomiast:
- wiatr (przeszło 1/3 udziału);
- woda (dokładnie 1/7 udziału);
- biogaz (niewiele ponad 1/25 udziału).
Znikomy procent energii elektrycznej jest aktualnie pozyskiwany z odpadów komunalnych, energii słonecznej i biopłynów (łącznie 0,06%). Ta stosunkowo niska wartość wynika przede wszystkim z innowacyjnego charakteru wykorzystywania tych nośników w wytwarzaniu elektryczności.
Zmiany w udziale nośników OZE w wytwarzaniu energii elektrycznej na przestrzeni ostatniej dekady
Udział poszczególnych nośników energii odnawialnej w ogólnej produkcji energii elektrycznej z OZE ulegał w dekadzie 2004–2013 stosunkowo dużym zmianom. O ile elektrownie wodne wytwarzały w tym okresie stałą wartość z przedziału od 21 do 23 tys. GWh energii elektrycznej w skali roku, to o tyle w przypadku pozostałych źródeł odnawialnych odnotowuje się wyraźną tendencję wzrostową:
- w zakresie energii pozyskiwanej z wiatru – o 4119,1%, co oznacza ponad 42-krotny wzrost;
- w zakresie energii pozyskiwanej z biopaliw stałych – o 853,3%, co oznacza ponad 10-krotny wzrost;
- w zakresie energii pozyskiwanej z biogazu – o 739,1%, co oznacza ponad 8-krotny wzrost.
| Produkcja energii elektrycznej z OZE z podziałem na poszczególne nośniki energii odnawialnej (w GWh) | ||||||||||
| nośnik\rok | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
| woda | 2081,7 | 2201,1 | 2042,3 | 2352,1 | 21,52,2 | 2375,1 | 2919,9 | 2331,4 | 2036,9 | 2439,1 |
| wiatr | 142,3 | 135,5 | 256,1 | 521,6 | 836,8 | 1077,3 | 1664,3 | 3204,5 | 4746,6 | 6003,8 |
| biopaliwa stałe | 768,2 | 1399,9 | 1832,7 | 2360,4 | 3365,4 | 4904,1 | 5905,2 | 7148,4 | 9528,7 | 7923,5 |
| biogaz | 82,2 | 111,3 | 160,1 | 195,2 | 251,6 | 319,2 | 398,4 | 451,1 | 565,4 | 689,7 |
| biopłyny | — | — | — | — | — | 3,0 | 0,9 | 1,4 | 0,2 | 0,6 |
| energia słoneczna | — | — | — | — | — | — | — | 0,2 | 1,1 | 1,5 |
| odpady komunalne | — | — | — | — | — | — | — | — | — | 8,3 |
Udział energii z OZE w krajowym zużyciu energii elektrycznej brutto
Najnowsze dane GUS-u dowodzą, że w ostatnim pięcioleciu z roku na rok systematycznie rośnie udział energii pozyskiwanej z odnawialnych nośników energii w krajowym zużyciu energii elektrycznej brutto. W 2008 roku odsetek ten wyniósł 4,3%, a 5 lat później, w 2013 roku, był wyższy o 6,4 punktu procentowego i wyniósł 10,7%. Dokładne dane w przedmiotowej kwestii i nasilenie trendu wzrostowego obrazuje poniższy wykres.
Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Energia ze źródeł odnawialnych w 2013 roku, Warszawa 2014.
