Zgodnie z polskim ustawodawstwem status mikroprzedsiębiorstwa posiada firma, w której co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudnionych było nie więcej niż 9 pracowników. Poza tym roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych w obrębie tego rodzaju przedsiębiorstwa nie może być wyższy niż równowartość 2 milionów euro. Granicy tej nie może również przekroczyć suma aktywów bilansu sporządzanego na koniec jednego z dwóch ostatnich lat.
Liczba mikroprzedsiębiorstw w Polsce w ostatniej dekadzie
W 2005 roku działalność w Polsce prowadziło przeszło 1,6 mln mikroprzedsiębiorstw. Dwa lata później liczba tego rodzaju podmiotów wzrosła niemal o 100 tys. Trend wzrostowy w tym zakresie utrzymywał się do roku 2008, kiedy to zarejestrowanych w Polsce było 1 717 200 firm zatrudniających maksymalnie 9 osób. W 2009 roku nastąpił jednorazowy na przestrzeni ostatniej dekady spadek liczby mikroprzedsiębiorstw – o 6,6% w skali roku. Niemniej jednak, od tego czasu zauważa się ponowną tendencję wzrostową, o czym świadczą dane, zgodnie z którymi w 2014 roku mikroprzedsiębiorstw w Polsce było o 221,9 tys. więcej niż pięć lat wcześniej. Dokładną liczbę tego rodzaju podmiotów na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia prezentuje poniższy wykres.
Mikroprzedsiębiorstwa w Polsce pod względem formy własnościowej
W każdym roku z ostatniej dekady w grupie firm zatrudniających mniej niż 10 pracowników dominowały wyraźnie przedsiębiorstwa należące do osób fizycznych. W 2014 roku zarejestrowanych było przeszło 1,703 mln tego rodzaju podmiotów, co wobec liczby wszystkich 1,826 mln mikroprzedsiębiorstw stanowi ponad 93-procentowy odsetek. Szczegółowe dane w poprzednich latach przedstawia poniższa tabela.
Rok |
Liczba mikroprzedsiębiorstwnależących do osób fizycznych |
Procentowy stosunekwobec wszystkich mikroprzedsiębiorstw |
| 2005 | 1 528 500 | 94,6% |
| 2006 | 1 565 500 | 94,7% |
| 2007 | 1 618 400 | 94,4% |
| 2008 | 1 707 100 | 99,4% |
| 2009 | 1 514 300 | 94,4% |
| 2010 | 1 567 300 | 94,7% |
| 2011 | 1 612 900 | 94,3% |
| 2012 | 1 612 900 | 93,8% |
| 2013 | 1 643 200 | 93,4% |
| 2014 | 1 703 800 | 93,3% |
W niemal każdym z ostatnich dziesięciu lat stosunek liczby firm należących do osób fizycznych i zatrudniających maksymalnie 9 osób wynosił około 9,4 na 10 wszystkich mikroprzedsiębiorstw. Pozostałą część, a więc znikomy procent w grupie tego rodzaju firm stanowią podmioty należące do osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej.
Rodzaje działalności prowadzonej przez mikroprzedsiębiorstwa w Polsce
W 2014 roku największą grupą wśród zarejestrowanych w Polsce mikroprzedsiębiorstw były firmy oferujące sprzedaż i naprawę pojazdów. Stanowiły one 26% wszystkich podmiotów zatrudniających mniej niż 10 osób. W dalszej kolejności znalazły się firmy prowadzące działalność z zakresu:
- administrowania i działalności wspierającej (około 13%),
- budownictwa (około 12%),
- przemysłu (około 9%),
- kultury i rekreacji (około 8%),
- transportu i gospodarki magazynowej (około 7%).
Wynik finansowy mikroprzedsiębiorstw w Polsce
Analizując wskaźniki ekonomiczne dotyczące mikroprzedsiębiorstw w Polsce, wysunąć można twierdzenie, że wraz ze wzrostem liczby tego rodzaju podmiotów rośnie również ich przychód. W 2014 roku wyniósł on łącznie 884,2 mld złotych, co oznacza przeszło 5-procentowy wzrost w skali roku i niemal 20-procentowy wzrost w porównaniu do roku 2009. Tendencję wzrostową zauważa się również w obrębie analizy wyników finansowych, rozumianych jako różnicę między przychodami a całościowymi kosztami ich uzyskania. W ciągu ostatnich pięciu lat ich zwiększyły się one niemal 1,25-krotnie. Trend wzrostowy, jakkolwiek niesystematyczny (na co wpłynął wyraźny, ale jednorazowy spadek wartości wyniku finansowego w 2012 roku) obrazuje poniższy wykres, który zawiera dokładne dane dla każdego roku.
Liczba mikroprzedsiębiorstw w poszczególnych województwach
Uwzględniając podział terytorialny Polski, w 2014 roku najwięcej mikroprzedsiębiorstw zarejestrowanych było w województwie mazowieckim – przeszło 319 tys. podmiotów (co stanowi 17,5% spośród ogólnej liczby firm zatrudniających maksymalnie 9 osób), śląskim – 209 tys. firm (co daje 11,4%) i wielkopolskim – 186 tys. jednostek (czyli 10,2%), a najmniej – niespełna 38 tys. przedsiębiorstw – w województwie opolskim (2,1%). W przeliczeniu na 1000 mieszkańców Polski w 2014 roku zarejestrowanych było średnio 47,5 tego rodzaju spółek. Odnosząc wspomniany przelicznik do podziału terytorialnego, dostrzec można, że najwięcej „mikrofirm” miało swoją siedzibę w województwie mazowieckim (60 na 1000 mieszkańców), a z kolei najmniej w województwie podkarpackim (35 na 1000 mieszkańców). Przedmiotowe dane obrazuje poniższa mapka.
Liczba mikroprzedsiębiorstw na 1000 mieszkańców według województw w 2014
Źródła:
- Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2012–2013, Warszawa 2014.
- Główny Urząd Statystyczny, Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2014 r., Warszawa 2015.
