Producenci artykułów spożywczych i napojów w Polsce
Jak podał Główny Urząd Statystyczny, w 2015 roku w Polsce działało niemal 15,5 tys. firm produkujących artykuły spożywcze (zakwalifikowanych do działu 10 Polskiej Klasyfikacji Działalności – PKD 2007). Liczba tego rodzaju przedsiębiorstw na przestrzeni ostatnich lat systematycznie spada, o czym świadczą chociażby dane sprzed dekady, kiedy to na polskim rynku funkcjonowało przeszło 17,3 tys. podmiotów zajmujących się produkcją wyrobów z mięsa, ryb, warzyw, owoców, olejów, wyrobów mleczarskich, mącznych i innych artykułów spożywczych. Jak można zauważyć, nastąpił w tym względzie spadek o nieco ponad jedną dziesiątą w skali dziesięciolecia.
Podobne trendy regresywne można dostrzec również w obrębie liczby przedsiębiorstw zajmujących się produkcją napojów. O ile w 2005 roku działało w Polsce 841 takich firm, o tyle w 2015 roku było ich 553, czyli o 288 mniej. To więc oznacza zmniejszenie liczby podmiotów produkujących wino, piwo oraz napoje niealkoholowe i wody mineralne (dział 11 Polskiej Klasyfikacji Działalności – PKD 2007) o przeszło jedną trzecią w skali dekady.
Zgodnie z obserwowaną w innych gałęziach polskiego przemysłu cechą, zdecydowaną większość podmiotów wytwarzających i przetwarzających artykuły spożywcze oraz napoje stanowiły firmy prywatne. Do sektora państwowego przynależy w tej dziedzinie nieznaczny odsetek przedsiębiorstw (około pół promila).
Struktura i wielkość przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych
Analizując dane GUS-u za rok 2015 pod kątem wielkości i struktury firm produkujących artykuły spożywcze i napoje, zauważyć można prawidło (obserwowane również w innych gałęziach polskiej gospodarki), że znaczną część tego rodzaju firm określa się mianem mikroprzedsiębiorstwa. Są to zatem w 63,9% (w przypadku producentów żywności) i w 68,0% (w przypadku producentów alkoholi, soków i wód) przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 osób. Drugą po tej grupie kategorię (w stosunku około odpowiednio 1/5 i 1/4) stanowią firmy, w których pracuje od 10 do 49 osób, czyli tzw. małe przedsiębiorstwa. Do pozostałej części, a więc około jednej dziesiątej, kwalifikują się średnie i duże firmy. Omawiane proporcje obrazują poniższe wykresy kołowe.
Liczba przedsiębiorstw produkujących artykuły spożywcze pod względem wielkości i struktury (kryterium liczby zatrudnionych pracowników) w 2015 roku
Liczba przedsiębiorstw produkujących napoje pod względem wielkości i struktury (kryterium liczby zatrudnionych pracowników) w 2015 roku
Średnie zatrudnienie w produkcji wyrobów spożywczych i napojów
Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, według danych na dzień 31 grudnia 2015 roku w sektorze żywnościowym polskiej gospodarki pracowało ogółem prawie 450 tys. osób (co stanowi niespełna 15% spośród wszystkich osób zatrudnionych w polskim przemyśle), z czego w firmach wytwarzających artykuły spożywcze – 420,6 tys. osób, a w obrębie produkcji napojów – 24,8 tys. osób. O ile w pierwszym przypadku możemy mówić o względnej stabilności wskaźnika liczby zatrudnionych (uwzględniając kilkuprocentowe wahania), o tyle liczba pracujących w sektorze produkcji alkoholu, soków i wód w ostatnich latach systematycznie maleje. Dowodzą tego dane sprzed dekady, kiedy to w tej gałęzi pracowało prawie 10 tys. osób więcej niż obecnie. Opisane wskaźniki obrazuje poniższa tabela, prezentująca dynamikę przeciętnego zatrudnienia w obydwu kategoriach (z przyjętym założeniem, że rok poprzedni = 100).
| produkcja | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| — artykułów spożywczych | 100,8 | 101,7 | 102,0 | 98,7 | 101,5 | 98,2 | 99,8 | 97,4 | 101,3 | 100,5 |
| — napojów | 96,9 | 99,1 | 98,8 | 91,7 | 88,7 | 101,1 | 94,0 | 94,0 | 102,1 | 100,3 |
Zarobki w sektorze produkcji żywności i napojów
Według danych za rok 2015 przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze produkcji artykułów spożywczych w Polsce wyniosło nieco ponad 3 170 złotych. Co ciekawe, wyższą stawkę średniej zapłaty (3 414 złotych) odnotowano w przedsiębiorstwach wytwarzających alkohole, soki i wody. W obu podgrupach wypłaty dla pracowników z roku na rok systematycznie rosną w podobnym tempie:
- w skali ostatniego roku —o 3,6% (w produkcji artykułów spożywczych) i o 3,4% (w produkcji napojów),
- w skali ostatniego pięciolecia — o 25,3% (w produkcji artykułów spożywczych) i o 20,5% (w produkcji napojów),
- w skali ostatniego dziesięciolecia — o 71,9% (w produkcji artykułów spożywczych) i o 68,8% (w produkcji napojów).
